Chào em! Thầy hiểu cảm giác của em, chương 6 Hóa 10 khá nhiều kiến thức mới và dễ gây nhầm lẫn. Đừng lo lắng, thầy sẽ giúp em phân biệt rõ hơn nhé.

Thứ nhất, về cách tính biến thiên enthalpy (ΔH) của phản ứng:

Em nhớ giúp thầy công thức tổng quát này:

ΔH_pư = ΣΔH_f,sp - ΣΔH_f,cbđ

Trong đó:

• ΔH_pư là biến thiên enthalpy của phản ứng
• ΣΔH_f,sp là tổng enthalpy tạo thành của các sản phẩm (product)
• ΣΔH_f,cbđ là tổng enthalpy tạo thành của các chất ban đầu (chất phản ứng, reactants)

Quan trọng: Luôn luôn lấy tổng enthalpy tạo thành của sản phẩm trừ đi tổng enthalpy tạo thành của chất ban đầu, không bao giờ làm ngược lại nhé!

Thứ hai, cần lưu ý:

• Hệ số tỉ lượng: Khi tính tổng, em phải nhân enthalpy tạo thành của mỗi chất với hệ số tỉ lượng của chất đó trong phương trình phản ứng.
• Đơn chất bền: Enthalpy tạo thành của các đơn chất bền (ví dụ: O₂, N₂, kim loại ở trạng thái tự nhiên...) bằng 0.
• Trạng thái: Enthalpy tạo thành phụ thuộc vào trạng thái của chất (rắn, lỏng, khí).

Ví dụ, xét phản ứng:

aA + bB → cC + dD

Thì:

ΔH_pư = [c.ΔH_f,C + d.ΔH_f,D] - [a.ΔH_f,A + b.ΔH_f,B]

Tóm lại:

Em cứ nhớ kỹ công thức trên và lưu ý những điều thầy vừa nói, em sẽ không bị nhầm lẫn nữa đâu. Chúc em học tốt!

Chào em! Thầy/cô hiểu cảm giác của em lúc này. Quy tắc octet là một khái niệm rất quan trọng trong hóa học lớp 10, nhưng ban đầu có thể hơi khó hình dung một chút. Đừng lo lắng nhé, thầy/cô sẽ giải thích thật chi tiết và dễ hiểu để em nắm vững kiến thức này.

1. Quy tắc octet là gì?

Đúng như em hiểu, Quy tắc octet (hay Quy tắc bát tử) phát biểu rằng các nguyên tử có xu hướng hình thành liên kết hóa học để đạt được cấu hình electron bền vững với 8 electron ở lớp vỏ ngoài cùng (trừ lớp K chỉ cần 2 electron), giống như cấu hình của khí hiếm. Mục đích của việc này là để đạt được trạng thái năng lượng thấp nhất, tức là bền vững nhất.

2. Làm sao để áp dụng Quy tắc octet?

Để áp dụng, em cần quan tâm đến số electron hóa trị (electron lớp ngoài cùng) của nguyên tử. Các nguyên tử sẽ có 3 cách chính để đạt được 8 electron lớp ngoài cùng (hoặc 2 electron với H):

• Nhận thêm electron: Thường là các phi kim (nhóm VIA, VIIA) để đạt 8 electron.
  • Ví dụ: Nguyên tử Clo (Cl) có 7 electron hóa trị. Để đạt octet, nó sẽ nhận thêm 1 electron để tạo thành ion Cl^- với 8 electron hóa trị.
• Nhường electron: Thường là các kim loại (nhóm IA, IIA, IIIA) để lớp electron bên trong trở thành lớp ngoài cùng và có 8 electron.
  • Ví dụ: Nguyên tử Natri (Na) có 1 electron hóa trị. Nó sẽ nhường 1 electron để tạo thành ion Na⁺. Khi đó, lớp electron bên trong của Na⁺ sẽ trở thành lớp ngoài cùng và có 8 electron.
• Góp chung electron (liên kết cộng hóa trị): Hai hay nhiều nguyên tử góp chung electron để cả hai cùng đạt octet.
  • Ví dụ: Trong phân tử H₂O:
    • Oxi (O) có 6 electron hóa trị, cần 2 electron nữa.
    • Hidro (H) có 1 electron hóa trị, cần 1 electron nữa (để đạt 2 electron như Heli).
    Oxi sẽ góp 2 electron, mỗi H góp 1 electron. Khi đó, Oxi có tổng cộng 8 electron (4 electron riêng + 4 electron chung với 2 H), và mỗi H có 2 electron (1 electron riêng + 1 electron chung với O). Cả O và H đều đạt cấu hình bền vững.

3. Các trường hợp ngoại lệ quan trọng

Đây là phần mà nhiều bạn hay nhầm lẫn nhất, nhưng không có gì đáng sợ cả, chỉ cần nhớ một vài trường hợp phổ biến thôi em nhé:

• Nguyên tử H (Hidro): Chỉ cần 2 electron ở lớp vỏ ngoài cùng để bền vững (giống Heli), chứ không phải 8.
• Nguyên tử Be (Beri), B (Bo): Thường không đạt octet. Ví dụ:
  • Trong BeCl₂, Be chỉ có 4 electron xung quanh.
  • Trong BF₃, B chỉ có 6 electron xung quanh.
• Các nguyên tố từ chu kì 3 trở đi (P, S, Cl, ...): Có thể có nhiều hơn 8 electron ở lớp vỏ ngoài cùng do có orbital d trống tham gia liên kết.
  • Ví dụ: Trong PCl₅, Photpho (P) có 10 electron xung quanh.
  • Ví dụ: Trong SF₆, Lưu huỳnh (S) có 12 electron xung quanh.

4. Lời khuyên cho em

Để không bị loạn, em hãy tập viết cấu hình electron của các nguyên tố, từ đó xác định số electron hóa trị. Sau đó, hãy thử vẽ công thức Lewis cho các phân tử đơn giản trước. Khi đã quen, em sẽ thấy quy tắc này rất logic và dễ áp dụng.

Cứ luyện tập nhiều là sẽ thành thạo thôi em nhé! Có gì thắc mắc nữa thì cứ hỏi, thầy/cô và các bạn sẽ luôn sẵn lòng giúp đỡ!

Chào em! Thầy hiểu là em đang gặp khó khăn với phần tính biến thiên enthalpy. Đừng lo lắng quá, thầy sẽ giúp em hiểu rõ hơn nhé!

Thứ nhất, em cần nhớ công thức tính biến thiên enthalpy (ΔH) của phản ứng dựa vào nhiệt tạo thành (ΔH_f^o) như sau:

ΔH_{phản ứng} = Σ ΔH_f^o(sản phẩm) - Σ ΔH_f^o(chất phản ứng)

Trong đó:

• ΔH_{phản ứng} là biến thiên enthalpy của phản ứng
• Σ ΔH_f^o(sản phẩm) là tổng nhiệt tạo thành chuẩn của các chất sản phẩm
• Σ ΔH_f^o(chất phản ứng) là tổng nhiệt tạo thành chuẩn của các chất phản ứng

Thứ hai, em cần lưu ý một số điểm quan trọng:

• Nhiệt tạo thành chuẩn của một đơn chất bền (ví dụ: O₂, N₂, C (graphite)) luôn bằng 0.
• Khi tính tổng nhiệt tạo thành, em nhớ nhân nhiệt tạo thành của mỗi chất với hệ số tỉ lượng của chất đó trong phương trình hóa học đã cân bằng.
• Đơn vị của biến thiên enthalpy thường là kJ/mol.

Ví dụ:

Cho phản ứng: CH₄(g) + 2O₂(g) → CO₂(g) + 2H₂O(l)

Biết ΔH_f^o(CO₂) = -393.5 kJ/mol, ΔH_f^o(H₂O) = -285.8 kJ/mol, ΔH_f^o(CH₄) = -74.8 kJ/mol, ΔH_f^o(O₂) = 0 kJ/mol.

Khi đó:

ΔH_{phản ứng} = [1 * (-393.5) + 2 * (-285.8)] - [1 * (-74.8) + 2 * 0] = -890.3 kJ/mol

Vậy, biến thiên enthalpy của phản ứng là -890.3 kJ/mol.

Em hãy thử áp dụng công thức và các lưu ý trên để giải các bài tập tương tự nhé. Nếu vẫn còn thắc mắc, đừng ngại hỏi thầy nha!